Sierpień jest miesiącem, w którym warto wspomnieć ADAMA CIOMPĘ – twórcę pięknej kompozycji witrażowej do naszego kościoła, pisarza i plastyka, aktywnego uczestnika ruchu kulturalnego ewangelików w Polsce okresu międzywojennego.
Artysta urodził się 29 sierpnia w roku 1901 w Krakowie, zginął w wieku 34 lat – 6 sierpnia 1935 roku w Tatrach. Przy wchodzeniu Drogą Jordana na Łomnicę spadł w kierunku Zielonego Stawku Kieźmarskiego do Miedzianej Kotliny. Został pochowany w Wielkiej Łomnicy na Spiszu Słowackim.
Jego ojciec wywodził się ze środowiska ewangelików cieszyńskich i był dyrektorem Banku Krajowego, natomiast matka Izabela pochodziła z krakowskiej rodziny urzędniczej Schmidtów i była córką wiceprezydenta Miasta Krakowa.
Adam Ciompa uczęszczał do gimnazjów we Lwowie i w Wiedniu, a maturę zdawał w Krakowie. W latach 1920 – 1926 studiował na ASP w Krakowie u profesorów: Pieńkowskiego, Dębickiego, Weisa, Konarskiego i Wojnarskiego. W 1925 roku odbył podróż artystyczną do Włoch.
Jako artysta plastyk tworzył portrety, pejzaże i sceny rodzajowe, a także ilustracje do książek m.in. do popularno-dydaktycznej książeczki pt. „Dziwy świata grzybowego”.
Projektował i malował kompozycje sakralne np. obrazy do kościoła w Bystrzycy nad Olzą oraz obraz ołtarzowy w Konstantynowie nad Nerem i w Czeskim Cieszynie.
Z pewnością do jego wyjątkowych dzieł zaliczyć trzeba projekty dwóch interesujących witraży: do kościoła ewangelickiego św. Marcina w Krakowie „Upadek w grzech i wylanie Ducha Świętego” (w roku 1930/31) oraz „Apostołowie Piotr i Paweł” do kościoła ap. Piotra i Pawła w Wiśle (w roku 1932). Stylistyka tych witraży jest formalnym odwołaniem się do konwencji młodopolskiej, a typowymi elementami są płynne linie, ornamentalne formy roślin oraz szat postaci apostołów. Witraże wykonane zostały w klasycznej technice witrażowniczej, natomiast twarze wszystkich postaci mają bogatą malaturę prezentując zindywidualizowane rysy, które odbiegają od typowych kanonów ikonografii, bowiem w obu witrażach sportretowano osoby związane z parafiami w Krakowie i w Wiśle.
Adam Ciompa w 1932 roku rozpoczął też twórczość pisarską i m.in. napisał eksperymentalną w warstwie językowej powieść „Duże litery”, pisał „Dzienniki”, w rękopisie pozostawił dramaty „Diogenes” i „Żółta ściana” oraz „Szkicownik literacki” zawierający wrażenia turysty-malarza (wydany pośmiertnie w roku 1937). Ponadto pisał wiersze i artykuły, urządzał odczyty oraz organizował w parafii szopki, czy spektakle obyczajowe, do których angażował przedstawicieli parafii. Jako aktywny członek parafii krakowskiej, był jednym z założycieli Towarzystwa Młodzieży Ewangelickiej.
Wiadomość o jego tragicznej i przedwczesnej śmierci była dla wszystkich zaskoczeniem.
Adam Ciompa został pochowany 11 sierpnia 1935 r. na cmentarzu w Wielkiej Łomnicy na Słowacji. W pogrzebie, prowadzonym przez ks. dr Juliusza Mohra, uczestniczył ks. dr Wiktor Niemczyk, ówczesny duszpasterz zboru krakowskiego oraz dwóch przyjaciół. Zaraz po tym wypadku parafianie krakowscy podjęli starania dla sprowadzenia zwłok Adama Ciompy do Krakowa, ale niestety nie udało się tego dokonać.
Przygotowała: Aleksandra Rzońca
Źródła:
1. Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska – Tatry zabrały nam Go na zawsze. Adam Ciompa (1901-1935);
2. Jerzy Moskal, Stanisław Wilczek: Album pisarzy śląskich. Instytut Śląski w Opolu, 1975, s. 141.;
3. Ryszard Szopa – Nasza Wieża Babel. Witraż autorstwa Adama Ciompy w Wiśle [w:]katowice.wyborcza.pl (29.06.2018); https://z-ne.pl/t,haslo,688,ciompa_adam.html;
4. materiały z Archiwum Parafialnego w Krakowie;
